درمان دل درد نوزاد و علت گریه های شبانه و زیاد نوزاد

برخی از نوزادان در ماه اول یاحتی ماه های بعدی و معمولاً تا شش ماهگی در شب دچار دل درد یا کولیک می شوند. که هم برای نوزاد آزار دهنده است و هم والدین را کلافه می کند. در ایمن پست قرار است بدانیم: روش پیشگیری و درمان دل درد نوزاد چیست؟ و چه راهکارهای وجود دارد که می توانیم در خانه انجام دهیم که این نوزادان شب های آرام تری داشته باشند.

روش هایی که در ادامه خواهم گفت خودم امتحان کردم و برای همین میدونم که میتونه خیلی بهتون کمک کنه. وقتی پسرم به دنیا اومد ۱۰ روز اول به خوبی گذشت اما بعد از آن شروع کرد به گریه های شبانه بطوری که من بخاطر فشار عصبی از بی خوابی در شب کاملاً در روز انرژیم تخلیه شده بود و برای انجام کارهای روزانه خیلی بی حوصله بودم و حتی نمی تونستم از پسرم به خوبی مواظبت کنم.

واقعاً دوران بدی بود و من کاملا شما را که الان این مشکل را دارید درک می کنم. اما خوشبختانه تونستم با مطالعه، مشکل خودم رو حل کنم و خواب آرامش بخش رو به خودم و پسرم برگردونم. امیدوارم این نکاتی که در ادامه براتون می نویسم همانطور که برای من مفید بود به شماهم کمک کند.

تشخیص اینکه نوزاد چرا گریه می کند؟

اولین نکته ای که در مورد گریه زیاد بچه بخصوص در شب باید بدانیم، این است که: این گریه نوزاد به چه علتی هست و بعد از آن به فکر راهکار و درمان باشیم.

۱- گریه ناشی از گوش درد

نوزادان معمولاً خیلی به گوش درد مبتلا می شوند. ممکن است ما فکر کنیم که نوزاد ما دل درد دارد یا گرسنه است اما علت گریه او گوش درد باشد. یکی از بارزترین علائمی که می توان تشخیص داد کودک گوش درد دارد، این است که: موقع گریه کردن مدام دست خود را به سمت گوشش می برد و گوشش را لمس می کند.

در این صورت پیشنهاد می کنم یک حوله گرم روی گوش کودک قرار دهید و او را تکان دهید. اگر آرام شد مشکل از گوش اوست و حتما بعداً برای معاینه گوشش به پزشک مراجعه کنید.

۲- گریه ناشی از کولیک

گریه های کولیک هنوز علت مشخصی ندارند. بعضی از نوزادان معمولاً از ۲ تا ۴ ماهگی دچار کولیک می شوند. و هر کدام با روش خاصی آرام می شوند:

• مثلا بعضی با صدای جارو برقی آرام می شوند.
• برخی نوزادن با شنیدن صدای سشوار آرام می شوند.
• برخی دیگر با سوار ماشین شدن و دیدن نورهای موجود در خیابان آرام می گیرند.
• برخی هم با تکان دادن آنها و برایشان لالایی و آواز ملایم خواندن آرام می گیرند.
• البته داروهایی هم برای کولیک هست که با نظر پزشک نوزاد خود می توانید به او بدهید.

گاهی کولیک همراه با دل درد است که بهتر روش سوم را بکار بگیرید.

۳- گریه ناشی از دل درد

کودکی که دل درد دارد معمولاً از شیرخوردن امتناع می کند یا حتی برعکس برای اینکه خود را آرام کند با هیجان و ولع شیر می خورد.

 از جمله از علائم دل درد نوزاد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهانه گیری، بدخلقی و گریه زیاد
• بی خوابی و غذا نخوردن
• استفراغ
• اسهال
• قرمز شدن چهره کودک و زور زدن او موقع گریه کردن
• به خود پیچیدن و خم کردن پاهایش به سمت شکمش یا کشش عضلات

دل درد در نوزاد می تواند بر اثر عوامل زیر باشد:

• خوردن زیاد شیر
• نفخ
• یبوست
• ریفلاکس

که برای هر کدام در ادامه راه حل هایی را خواهم گفت که به درمان دل درد نوزاد شما کمک خواهد کرد.

روش های درمان دل درد نوازد

۱- درمان دل درد نوزاد بر اثر خوردن زیاد شیر

نوزاد ممکن است بیش از حد نیاز خود، شیر بخورد. این وظیفه مادر است که تشخیص دهد شیری که به نوزاد می دهد کافی است. برای بچه هایی که با شیرخشک تغذیه می شوند، این تشخیص راحت تر است. چون مادر هر ۲ الی ۱.۵ ساعت مقدار مشخص به او شیر می دهد.

اما برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه می شوند، ممکن است تشخیص اینکه نوزاد شیر کافی دریافت می کند یا نه کمی سخت باشد. اما باز راهکار دارد.

اگر کودک شما طبق روال عادی رشد می کند و جدول رشد نرمالی دارد، نشان می دهد که شیری که به او می دهید کافی است. مادر باید سعی کند هر ۱.۵ تا ۲ ساعت یکبار به کودک خود کامل شیر بدهد کودک سیر شده و سینه را رها کند و بعد از آن دیگر تا ۲ ساعت به او شیر ندهد. تا هم در بین این ۲ ساعت شیر مادر به اندازه کافی برای دفعه بعد تولید شود و هم اینکه کودک فرصت هضم و جذب آن را داشته باشد.

یکی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از دل درد ناشی از زیاد شیر خوردن، این است که مادر برای شیر دادن به نوزاد خود زمان منظم و مشخص داشته باشد.

۲- درمان دل درد نوزاد بر اثر نفخ

تا قبل از ۶ ماهگی سیستم گوارش کودک کامل نشده و گوارش او نمی تواند به خوبی گازهایی که در معده جمع شدن را به بیرون هدایت کند. بنابراین کودک دچار نفخ و دل درد می شود.

برای جلوگیری از نفخ در کودک موارد زیر را رعایت کنید:

۱- مادر باید در تغذیه خود دقت کند که غذاهای نفاخ مانند: سیر، پیاز، لوبیا را کم تر مصرف کند. برای مصرف هر نوع از حبوبات حتما آنها را از ۲ ساعت قبل از پخت آب کرده باشد که نفخ آنها گرفته شود.

همچنین گفته می شود مادر در ۲ ماه یا ۴۰ روز ابتدای تولد از خوردن لوبیا، کلم و غذاها و میوه هایی که طبع سرد دارند و نفاخ هستند، خودداری کند و بعد از ۴۰ روز آنها را کم کم وارد رژیم غذایی خود کند.

۲- خوردن دمنوش زیره و رازیانه توسط مادر علاوه بر اینکه موجب افزایش شیر در مادر می شود، به کودک کمک می کند دچار نفخ نشود. سعی کنید روزانه یک فنجان از این دمنوش را میل کنید بخصوص بعد از خوردن حبوبات و غذاهای نفاخ؛

۳- به نحوه شیر دادن به کودک دقت کنید. بهترین و سالم ترین روش برای شیردهی این است که مادر بنشیند و سر کودک را در آغوش بگیرید تا کمی سر کودک از بدن او بالاتر باشد یا یک بالش زیر پای خود قرار دهد و به او شیر بدهد.

همچنین موقع شیر دادن به کودک چه با شیشه شیر یا به وسیله مادر، باید دقت کنید شیشه و سینه مادر طوری در دهان کودک قرار گیرد که لب های کودک کاملاً با شیشه یا سینه مادر، بسته شود و هوا همراه بلعیدن شیر توسط نوزاد وارد معده او نشود.

۴- بعد از دادن شیر به کودک او را سریع نخوابانید. باید حداقل ۱۰ دقیقه کودک را بغل کنید. آرام تکان دهید و به پشت او بزنید تا هوای معده کودک خارج شود.

۵- تا حداقل ۴ ماهگی به هیچ وجه تا آروغ نوزاد را نگرفتید او را روی زمین نخوابانید. گرفتن آروغ برای نوزاد حتی تا ۶ ماهگی که دستگاه گوراش آنها کامل شود و بتواند گاز معده را دفع کند، لازم است.

ممکن است نوزادی که آروغ آن را گرفته نشده بعد از خواباندن دچار استفراغ شود که می تواند خطرناک باشد.

سریع ترین راه برای گرفتن آروغ نوزاد این است که:

نوزاد را بغل کنید بطوری که چانه او روی شانه شما قرار بگیرید. (برای نوزادان زیر یک ماه که خیلی کوچک هستند سر او را رو سینه قرار دهید.) چندبار آرام به پشت او بزنید بعد دوباره پشت او را از وسط کمر (جایی که معده هست) به بالا به سمت گردن ماساژ دهید. بعد از چند بار ماساژ دوباره آرام به پشت او ضربه بزنید و بعد دوباره ماساژ؛

معمولاً گرفتن آروغ نوزاد زمانی بین ۲ تا ۱۰ دقیقه طول می کشد. البته بعضی بچه ها ممکن است تا ۲۰ دقیقه هم آروغ نزند.

اگر نوزاد شما دچار نفخ شده یکی از بهترین درمان های خانگی دادن عرق نعنا به او است. برای نوزاد یک الی دو ماهه یک قاشق چای خوری عرق نعنا را با دو قاشق چای خوری آب جوشیده ولرم قاطی کنید و به او بدهید و بعد او را بغل کنید تکان دهید و به پشتش بزنید تا نفخ معده او گرفته شود.

۳- درمان دل درد نوزاد بر اثر یبوست

یکی دیگر از عوامل شایع برای دل درد نوزاد یبوست است. اگر نوزاد بیش از ۳ روز است که دفع مدفوع نداشته ممکن است گریه او ناشی از یبوست باشد. برای حل این مشکل در نوزاد چون نمی توان به او غذاهایی داد که برای یبوست خوب هستند مانند: کیوی، زردآلو، روغن زیتون، انجیر و … بهترین راهکار این است که:

• مادر مایعات به اندازه کافی مصرف کند.
• به نوزاد کمی آب جوشانده بدهید.
• و بالای ناف کودک را با روغن زیتون چرب کنید و ماساژ دهید. ( این راهکار شاید غیرقابل باور باشد. برای من هم غیر منطقی می اومد، اما من یکبار برای پسرم که دچار یبوست شده بود و ۷ روز بود دفع نداشت، اینکار رو انجام دادم و بعد از چند ساعت جواب داد. )

۴- درمان دل درد نوزاد بر اثر ریفلاکس

یکی دیگر از عواملی که موجب گریه زیاد کودک بخصوص در شب می شود و خواب آرام را از کودک و پدر و مادر می گیرد، ریفلاکس در نوزاد است. چون معمولاً والدین از آن اطلاعی ندارند، تشخیص داده نمی شود و کودک با انجام تمام راهکارهای بالا بازهم آرام نمی گیرد و شب ها اذیت می شود.

به همین علت دوست دارم در مورد ریفلاکس در نوزاد بیشتر بنویسم و شما را بیشتر آشنا کنم.

پسر من هم با راهکارهای بالا آروم نمی شد تا اینکه فهمیدم علت گریه های او ریفلاکس هست که خوشبختانه متوجه شدم و بعد از آن دیگه آروم شد. در ادامه علائم ریفلاکس در نوزاد و همچنین راهکارهای درمان ریفلاکس در نوزادان را براتون ذکر می کنم.

چرا نوزاد دچار ریفلاکس معده می شود؟

ریفلاکس معده در نوزاد همان بازگشت شیر از معده به مری است. این حالت به این دلیل اتفاق می افتد که در نوزادان هنوز دریچه بین معده و مری سفت نشده. بنابراین وقتی نوزاد شیر می خورد و شیر وارد معده می شود، شیر با اسید معده مخلوط می شود و اگر کودک دچار ریفلاکس باشد این شیر اسیدی به مری بر میگردد که موجب سوزش سر دل در نوزاد و اذیت شدن او می شود.

ریفلاکس اگر در نوزاد کم باشد طبیعی است. اما اگر زیاد اتفاق بیافتد، موجب ایجاد نفس تنگی، خس خس و گاهی سرفه و گرفتگی بینی در او می‌شود. در نتیجه کمتر می تواند بخورد، وزن او کمتر بالا می‌رود و رشد نوزاد به عقب می‌افتد.

علائم ریفلاکس در نوزاد

• سرفه های شبانه
• آبریزش بینی
• خس خس سینه
• عفونت مکرر گوش
• بوی اسیدی از دهان نوزاد
• آروغ یا سکسه متوالی
• غذا نخوردن یا بیش از حد غذا خوردن

راهکاری برای کنترل و درمان ریفلاکس در نوزادان

۱- سعی کنید همیشه در حالت نشسته به نوزاد خود شیر بدهید . سر آن بالاتر از بدن باشد. برای اینکار یا سر نوزاد را در آغوش بگیرید یا یک بالش زیر پایی که سر نوزاد روی آن قرار دارد بگذارید.

۲- حتما آروغ نوزاد را بگیرید.

۳- در یک وعده زیاد به نوزاد شیر ندهید. اگر نوزاد شما دچار ریفلاکس هست، بجای اینکه هر ۲ ساعت به او شیر بدهید. هر ۱.۵ ساعت به او شیر داده در عوض حجم شیری که به او در هر وعده می دهید، کم تر کنید تا دچار ریفلاکس نشود.

۴- در حالت خواب سر نوزاد کمی بالاتر از بدن او باشد. بهترین کار این است که بالش کوچک یا ملافه را زیر تشک کودک در قسمت سر او قرار دهید. تا سر او بالاتر از بدنش قرار گیرد. بدین طریق از بازگشت شیر به دهان کودک جلوگیری می شود.

۵- مادر باید از خوردن غذاهای ریفلاکس آور مانند شیر گاو، قهوه و کاکائو اجتناب کند.

تجربه نشان داده در مواردی که کودک که دچار ریفلاکس می شود، مادر اگر شیر گاو بخورد حال کودک را بدتر می کند. اما اگر ماست شیرین مصرف کند برای کودک مشکلی ایجاد نمی شود. بنابراین مادر می تواند بجای خوردن شیر از ماست، کره، پنیر و … کلسیم بدن خود را تأمین کند. یا از گیاهان دارای کلسیم بالا بخورد.

۶- بعد از شیردادن به نوزاد، او را سریع نخوابانید و حداقل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه او را بغل کنید.

ایجاد ریفلاکس در نوزاد بر اثر حساسیت به شیر گاو

یکی از مواردی که کودک دچار ریفلاکس می شود، حساسیت داشتن به پروتئین موجود در شیر گاو است. که اگر مادر لبنیات مصرف می کند یا شیرخشکی که استفاده می کند از این پروتئین داشته باشد، کودک به آن دچار می شود.

علت ایجاد این ریفلاکس ناتوانی بدن کودک در هضم پروتئین موجود در لبنیات گاوی است. در نتیجه موجب ایجاد ریفلاکس و گریه های شبانه او می شود. اما خوشبختانه این آلرژی در اکثر نوزادان تا قبل از یک سالگی از بین می رود و در برخی موراد که خیلی نادر است، ممکن کودک تا ۳ سالگی به شیر گاو آلرژی داشته باشند.

علائم داشتن حساست به شیر گاو همانند علائم ریفلاکس است که در موارد حادتر می تواند همراه با خون در مدفوع نوزاد هم باشد.

بهترین راهکار برای اینکه تشخیص بدهید که آیا کودک شما به شیر گاو حساسیت دارد یا نه؟ این است که:

اگر کودک از شیر مادر تغذیه می کند مادر زمانی بین یک تا ۲ هفته باید هیچ گونه مواد لبنی از شیر گرفته تا ماست، پنیر، خامه و کره را مصرف نکند. برای کودکی که شیر خشک می خورد باید در زمان ۱ تا ۲ هفته از شیرخشکی استفاده شود که پروتئین شیر گاو ندارد.

در این فاصله زمانی، اگر کودک بهبود پیدا کرد و گریه های طولانی و بدون وقفه او درمان شد، به احتمال زیاد مشکل کودک شما حساسیت به شیر گاو است. که در این صورت مادر باید تا بر طرف شدن حساسیت کودک به شیرگاو که معمولاً تا شش ماهگی نوازد طول می کشد از خوردن لبنیات اجتناب کند و کلسیم بدن خود را از منابع دیگر تامین کند.

توصیه می کنم قبل از اینکه تصمیم بگیرید شیر را از تغذیه خودتون حذف کنید، حتما با پزشک مشورت کنید تا راهکارهای مناسب به شما ارائه شود. همچنین آزمایشات لازم برای تشخیص قطعی حساسیت نوزاد شما به شیر گاو نیز توسط پزشک تجویز شود.

اما برای آرام شدن نوازادی که به شیر گاو حساسیت دارد، روش های خانگی که می توانید انجام دهید این است که:

• اصلاً لبنیات مصرف نکنید و بجای آن کلیسم را از قرص کلسیم یا مواد غذایی کلسیم دار دیگر دریافت کنید. که در این بابت حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
• راهکارهایی که برای درمان ریفلاکس گفته شد را حتماً انجام دهید. این روش ها در آرام شدن نوازدتان بسیار تأثیرگذار است.

برای درمان دل درد نوزاد و آرام کردن گریه های طولانی او باید به علائم گفته شده در بالا توجه کنید. مشکل نوزاد خود را به درستی تشخیص دهید و بعد راهکارها را بکار بگیرید. امیدوارم این پست به شما هم کمک کند تا بتوانید علت گریه ها و ناآرامی کودک خود را تشخیص دهید.

توجه: همیشه قبل از اینکه درمانی را پیش بگیرید، در مورد علائم و راهکارها با پزشک نوزاد خود مشورت کنید.